Tác giả: Nguyễn Hoàng Phương
Tóm tắt: Theo Fauconnier (1995), một biểu thức ngôn ngữ bất kỳ đều gợi lên một vùng không gian tri nhận trong tâm thức của chủ thể. Nó có thể coi là không gian giả lập của không gian thực được tạo dựng trong tâm thức của người sử dụng ngôn ngữ. Nó là một chỉnh thể phối cảnh lớn có thể có nhiều tầng lớp. Các thành tố của nó được dựng lên từ các khung và mô hình tri nhận mà biểu thức ngôn ngữ phản ánh. Nó phụ thuộc nhiều yếu tố như khả năng lược đồ hóa, tri thức nền, phương thức phân tích, tổng hợp, ánh xạ, phân vùng ý niệm… của chủ thể. Trong bài viết này chúng tôi dùng lý thuyết của Fauconnier để khảo sát các kiểu không gian tri nhận ở cấp độ câu trong tiếng Việt. Kết quả khảo sát giúp chúng ta hiểu rõ hơn cách thức người Việt tạo sinh ngôn ngữ. Đồng thời nó giúp chúng ta có định hướng tốt cho việc giảng dạy tiếng Việt như một ngoại ngữ cho người nước ngoài.
Từ khóa: cấp độ câu, không gian tri nhận, tâm thức, tiếng Việt